Ιστορική Αναδρομή
Η Καρδιοαναπνευστική Ανακοπή έχει απασχολήσει τον άνθρωπο από την αρχαιότητα. Η πρώτη αναφορά στην μυθιστορία προέρχεται από την Αρχαία Αίγυπτο, όπου η θεά Ίσιδα έδωσε πνοή στον νεκρό σύζυγο της θεό Όσιρη. Στην Καινή Διαθήκη ο προφήτης Ελισαίος έδωσε ζωή σε ένα μικρό αγόρι εμφυσώντας αέρα στο στόμα του θύματος.
Στις μέρες μας, μια από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης Ιατρικής αποτελεί το γεγονός ότι ορισμένες καταστάσεις που μπορεί να χαρακτηρίζονται ως θάνατος, μπορεί να είναι δυνητικά αναστρέψιμες με την έγκαιρη και αποτελεσματική έναρξη Καρδιοαναπνευστικής Αναζωογόνησης (ΚΑΑ).
Τα τελευταία 40 χρόνια έχει αρχίσει μια συστηματική προσπάθεια για την κωδικοποίηση της γνώσης στον τομέα αυτό. Διεθνείς Οργανισμοί, όπως η Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (American Heart Association-AHA), το Αμερικάνικο Κολέγιο Επείγουσας Ιατρικής (American College of Emergency Physicians-ACEP), η Επιτροπή Τραύματος του Κολεγίου των Χειρουργών (Committee of Trauma of the American College of Surgeons), το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Αναζωογόνησης (European Resuscitation Council-ERC) και άλλες, πέρα από τη δημοσίευση κατευθυντήριων οδηγιών κάθε 5 χρόνια, πιστοποιούν διάφορες μορφές σεμιναρίων τόσο για πολίτες όσο και για ιατρονοσηλευτικό προσωπικό.
Οι πρώτες κατευθυντήριες οδηγίες για την ΚΑΑ σε εθνική βάση δημοσιεύθηκαν από την Αμερικανική Καρδιολογική Εταιρεία (AHA) το 1974. Το Συμβούλιο Αναζωογόνησης του Ηνωμένου Βασιλείου (Resuscitation Council UK) δημοσίευσε τις δικές του οδηγίες το 1982. Από τότε ακολούθησαν το Συμβούλιο Αναζωογόνησης των Σκανδιναβικών χωρών και άλλα. Ήδη είχαν αρχίσει να διαφαίνονται τα πλεονεκτήματα της ύπαρξης ομοιογένειας ώστε να δημιουργηθούν μεγάλες ομάδες με την ίδια γνώση.
Αυτός ήταν και ο λόγος ίδρυσης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου Αναζωογόνησης (ERC) το 1989, το οποίο δημοσίευσε τις πρώτες Ευρωπαϊκές οδηγίες για την ΚΑΑ το 1992. Τον επόμενο χρόνο ιδρύθηκε η Διεθνής Επιτροπή για την Αναζωογόνηση (International Liaison Committee on Resuscitation, ILCOR), η οποία δημοσίευσε τις πρώτες Διεθνείς Κατευθυντήριες Οδηγίες το 2000, οι οποίες απετέλεσαν και την πρώτη συναίνεση μεταξύ Αμερικής και Ευρώπης σε θέματα ΚΑΑ.
Τον ίδιο χρόνο μια μικρή ομάδα γιατρών από το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο με πρωτοβουλία της τότε διευθυντρίας και σημερινής ομ. Καθηγήτριας Αναισθησιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Αθηνών, κ. Λ. Παπαδημητρίου, ιδρύει για πρώτη φορά στην Ελλάδα την επιστημονική μη κερδοσκοπική εταιρεία με την επωνυμία «Ελληνική Εταιρεία Καρδιοαναπνευστικής Αναζωογόνησης» (ΕΕΚΑΑ) με πρωταρχικό στόχο τη σωστή εκπαίδευση όλων των μέτρων και δεξιοτήτων για την άμεση αντιμετώπιση θύματος καρδιακής ανακοπής σε εξωνοσοκομειακό και ενδονοσοκομειακό περιβάλλον, όπως και αντιμετώπιση του τραύματος και επειγουσών παθολογικών καταστάσεων στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών.
Έτσι δημιουργήθηκε ο πρώτος πυρήνας εκπαιδευτών για πρώτη φορά στη χώρα μας, ο οποίος με τη μέθοδο της ακτινωτής εκπαίδευσης έχει εκπαιδεύσει έως σήμερα περισσότερους από 50.000 ανανήπτες σε όλη τη χώρα και έχει επεκταθεί πλέον στην εκπαίδευση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού στην επείγουσα ιατρική με ποικίλα σεμινάρια που αφορούν όλο το ηλικιακό φάσμα από τα νεογνά, παιδιά, ενήλικες και ηλικιωμένους, όπως και στην εκπαίδευση ειδικών ατόμων με αισθητηριακή αναπηρία.
Η ΕΕΚΑΑ συνεχίζει και σήμερα το έργο της, με καθοδηγητή τα τελευταία χρόνια τον νυν Προεδρό της καθηγητή Φυσιολογίας και Παθολογικής Φυσιολογίας, κ. Θεόδωρο Ξάνθο, το οποίο είναι εκπαιδευτικό και ερευνητικό και πραγματοποιεί κλινικές και πειραματικές μελέτες που αποτελούν αρωγό για την τροποποίηση των οδηγιών κάθε 5 χρόνια από τους Διεθνείς φορείς.
ΣΚΟΠΟΣ της Εταιρείας σύμφωνα με το Καταστατικό της (άρθρο 2) είναι:
– η συμβολή στον καθορισμό και την προώθηση των αρχών και τεχνικών υποστήριξης της ανθρώπινης ζωής
– η εκπαίδευση των επαγγελματίων υγείας ή μη στην πρόληψη και αντιμετώπιση της Ανακοπής και την μετά την Αναζωογόνηση περίοδο, καθώς και σε έκτακτες και επείγουσες καταστάσεις υγείας του βαρέως πάσχοντος σε όλο το ηλικιακό φάσμα, όπως και σε περιπτώσεις μαζικών καταστροφών λόγω ατυχημάτων, θεομηνιών κλπ.
Στο πλαίσιο αυτό η ΕΕΚΑΑ έχει Εκπαιδευτικό και Ερευνητικό στόχο.
Για την επίτευξη του σκοπού η ΕΕΚΑΑ μπορεί να:
α. Εισηγείται προς τους αρμόδιους κρατικούς φορείς τον καθορισμό και την άσκηση σωστής και αποτελεσματικής πολιτικής στον τομέα της καρδιοαναπνευστικής αναζωογόνησης και της αντιμετώπισης του Επείγοντος Περιστατικού.
β. Εκπαιδεύει μέσω σεμιναρίων, κλινικών φροντιστηρίων και λοιπών εκπαιδευτικών προγραμμάτων όλους τους υγειονομικούς όπως ιατρούς, νοσηλευτές, επαγγελματίες υγείας κάθε ειδικότητας και πολίτες-ιδιώτες. Αναπτύσσει δραστηριότητες και προγράμματα εκπαίδευσης που υποστηρίζουν τους στόχους της .
γ. Πληροφορεί, ενημερώνει και εκπαιδεύει κρατικούς Αστυνομικές Αρχές, Πυροσβέστες, Λιμενικούς, Σεισμολόγους κλπ, κοινωνικούς φορείς και ιδιώτες σε θέματα και προβλήματα σχετιζόμενα με το σκοπό της.
δ. Εισηγείται την καθιέρωση μαθημάτων, ομιλιών ή σεμιναρίων σχετικών με τον σκοπό της στα εκπαιδευτικά ιδρύματα όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης.
στ. Προωθεί την έρευνα στον Τομέα της Αναζωογόνησης, Καταπληξίας (Σοκ) και Αντιμετώπισης Επείγοντος Περιστατικού.
ζ. Συνεργάζεται με επιστημονικές οργανώσεις, επιστημονικούς ή επαγγελματικούς φορείς με παρεμφερή σκοπό.
Στις δραστηριότητες της Εταιρείας (άρθρο 3 καταστατικού) περιλαμβάνονται:
α. Η οργάνωση σεμιναρίων, διαλέξεων, συνέδριων, συμπόσιων ή άλλες επιστημονικών εκδηλώσεων για θέματα που αφορούν, εμπίπτουν ή συμβάλλουν στην υλοποίηση του σκοπού της.
β. Η κατάρτιση, εκπόνηση, η προώθηση και εκτέλεση επιστημονικών μελετών και ερευνών που εμπίπτουν στο πεδίο υλοποίησης του σκοπού της, και η δημοσίευσή τους σε έντυπα ή σε ιστοσελίδες της εταιρείας ή τρίτων, καθώς και η ανακοίνωσή τους στις εκδηλώσεις της εταιρείας ή τρίτων.
γ. Η εκπόνηση εκπαιδευτικού υλικού και η επιμέλεια έκδοσης περιοδικών, βιβλίων ή άλλων εντύπων οποιασδήποτε μορφής, καθώς και η επιμέλεια ανατύπωσης ή μετάφρασης αντίστοιχων ξένων εντύπων τηρουμένων των σχετικών διατυπώσεων του Νόμου.
δ. Η ενημέρωση των πολιτών και των διαφόρων -σχετικών με το αντικείμενο- φορέων, με τα παραπάνω έντυπα ή με άλλες δημοσιεύσεις ή και μέσω των μέσων μαζικής ενημέρωσης, υπό την αιγίδα της ΕΕΚΑΑ.
ε. Η ίδρυση και λειτουργία βιβλιοθηκών ή άλλων χώρων συγκέντρωσης και ενημέρωσης των μελών της.
στ. Η συνεργασία με Δημόσιους ή Ιδιωτικούς φορείς, με Διεθνείς Οργανισμούς ή αντίστοιχες επιστημονικές οργανώσεις ή επαγγελματικούς και κοινωνικούς φορείς ή άλλα νομικά πρόσωπα που έχουν ίδιο ή παρεμφερή σκοπό.
ζ. Η συμμετοχή στις δραστηριότητες και η συνεργασία με άλλα νομικά πρόσωπα ή ενώσεις ή οργανώσεις ή Ακαδημαϊκά ιδρύματα της ημεδαπής ή της αλλοδαπής.
η. Η σύσταση και οργάνωση ειδικών τμημάτων ή επιτροπών ανά κατηγορία επαγγελματιών ή ειδικοτήτων των μελών της εταιρείας καθώς και ειδικών ομάδων εργασίας. Η σύσταση και η λειτουργία αυτών θα ρυθμίζεται με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου.
θ. Η σύσταση, με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου εκπαιδευτικών παραρτημάτων της εταιρείας σε επαρχιακά κέντρα. Ομοίως, η σύσταση και η λειτουργία αυτών θα ρυθμίζεται κάθε φορά με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου.
ι. Η προκήρυξη επιστημονικών διαγωνισμών με απόφαση του Διοικητικού Συμβουλίου δια των οποίων θα γίνονται βραβεύσεις ή θα χορηγούνται υποτροφίες που θα προέρχονται είτε από τους πόρους της Εταιρείας ή από τρίτους δωρητές.
κ. Κάθε άλλη δραστηριότητα που κατά την κρίση του Διοικητικού Συμβουλίου συμβάλλει στην υλοποίηση του σκοπού της.